Художникар


        



Дарвин Велибегов





КцIарин тIебиат виридалайни хъсандиз Дарвин Велибегован эсеррай чириз жеда. Адан пейзажрай цуькверив диганвай яйлахар, кьилел жив алай дагълар, кьакьан чарчарар чиниз хъуьреда. Гзафбуруз и эсеррин автор кцIарви хьиз чида. Гъакъикъатда лагъайтIа, икI туш.

Вичин эсерар Азербайжандин, Россиянин, Украинадин, АСШ-дин, Туьркиядин, Германиядин, Франциядин, Австриядин, Израилдин, Норвегиядин, Япониядин, Италиядин, Англиядин, Польшадин, Югославиядин ва маса уьлквейрин музейра тунвай, гьакIни чара-чара ксари чпин коллекцийра хуьзвай Дарвин Гьажибеган хва Велибегов Дагьустандин Ахцегь райондин Чепер хуьряй я.  10 йисуз ина, 3 йисуз Новочеркасскда, 10 йисуз Грозныйда, 10 йисуз Ленинградда, 4 йисуз Магьачкъалада яшамиш хьайи сеняткарди В. Мухинадин тIварунихъ галай вини дережадин мектеб (гилан академия) акьалтIарна. 1976-йисуз Дагъустандин ва СССР-дин Художникрин Союзрик экечIай ам гьа йисуз Бакудиз куьч хьана ва 1980-йисалай Азербайжандин Художникрин Союздин уьзви я.

Дарвин Велибегован эсерриз гьиссерин деринвал, фикиррин азадвал, философиядин фагьумар хас я. Ам алай аямдин прикладной ва монументальный живописдин зурба сеняткаррикай я. 1000-далай гзаф эсеррин автор тир Д.Велибегован "Лацу дурнаяр" монументальный гуьмбетди 1984-йисуз Дагъустан Республикадин гьукуматди кьиле тухвай конкурсда сад лагьай чка кьуна. 1989-йисуз виридуьньядин ктабрин ярмаркада сад лагьай чка кьур "Азербайжандин Яру ктабда" Д.Велибегова чIугунвай 150 шикил гьатнава. 30 йисалай гзаф вахтунда ам виридалайни гзаф илифай чка КцIар я. Инин тIебиатдал ашукь сеняткардихъ КцIариз талукьарнавай 50-далай гзаф эсерар ава.


       ШАГЬЛАР АЛИРЗАЕВ




   Шагьларан эсеррай Азербайжандин тIебиатдин иер nunIep, республикадин чкадин халкъарикай тир лезгийрин ацукьун-къарагъун, кьетIен адетар аквада.

   Шагьлар Алирзадин хва Алирзаеван сад лагьай кьилди выставка 2002-йисуз Бакудин Ичери-шегьерда авай Миниатюрдин Меркезда кьиле фенай. Ина иштирак авур сенятдал рикI алай инсанри чеб къедалди жегьил художникдин эсеррин таъсирдик ква лугьузва. Адан "Хьран фу", "Шагь дагь", "Булахдал", "Бекьеяр" хьтин эсерри вирибур чпихъ ялнай. Хайи чилин рангаралдини хайи мотивралди тафаватлу тир и эсерриз килигиз атайбур инай руьгъ ацIана хъфенай.    КцIар райондин Эвежугь хуьре дидедиз хьайи Шагьлар Алирзаева Бакудин 145-нумрадин мектеб акьалтIарна, А.Азимзадедин тIварунихъ галай художниквилин мектебда чирвилер къачуна. Гуьгъуьнлай Азербайжандин Харусенятдин Университетда кIелай Шагьлар сенятдиз рикIин сидкьидай къуллугьзавай кас я. Вичихъ чIехи алакьунар авай адан эсеррин суракьар Азербайжандай къеце патазни чкIанва. Уьмуьр харусенятдин и четин хилез серф авунвай худож­ник вичин нубатдин выставкайриз гьазур жезва.

      МАГЬМУД ЧЕЛЕБОВ


    Магьмуд Челебован эсерар халкьдин тарихдиз, медениятдиз, къагьриманриз ва тIебиатдиз талукьарнавайбур я.
     ТIвар-ван авай художник Челебов Магьмуд Жамидин хва 1935-йисуз КцIар райондин Гуьндуьз-кIеле хуьре дидедиз хьана. Хуьруьн мектеб, гуьгъуьнлай Бакудин 3-нумрадин училище акьалтIарай, Бакудин нафтIадин мяденра кIвалахиз эгечIай Магьмуд Челебов 1956-йисуз Бакудин А.Азимзадедин тIварунихъ галай художественный училищедик  экечIна. Инаг куьтягьна Бакудин Киров райондин юкьван мектебра муаллимвал авуна. Ам художник хьиз 1959-йисалай сейли хьана.
     1980-йисуз Москвада кьиле фейи "Олимпиада-80" выставкада М.Челебован "Спорт" халича премиядиз лайихлу хьана. 1981-йисалай СССР-дин Художникрин Союздин член тир М.Челебова чи республикадин, Советрин Союздин, къецепатан уьлквейрин цIудралди выставкайра иштиракна.  
     Лезгийрин сейли шаир СтIал Сулейманан, машгьур къагьриман Гьажи Давудан, 121 йис яшамиш хьайи халичадин устIар Зибейда Шейдаевадин портретар художникдин къиметлу эсерар я. Магьмуд Челебов лезги халичайринни сумагрин чешнеяр дериндай чидай ва гъа чешнейрик вичин пай кутунвай художникни я. Адан "Жами Hyp", "Инжи", "Гатфар", "Дуьнья", "Лезгинка" хьтин сумагри ва халичайри Азербайжандин музейрин экспонатрин арада лайихлу чка кьазва. Сеняткарди чи классикрин шикилар чIугунвай "Лезги халкьдин календарь" арадал гъана, Азербайжанда лезги чIалал чап хьайи цIудралди ктабриз шикилар чIугуна.     

        АЛИЯР АЛИМИРЗОЕВ

     2003-йисуз Парижда 200-дав агакьна уьлквейрин художникри иштирак авур выставкада Алияран "Фениксар" mIвap ганвай эсерди Гран При къачуна.
     Адан эсерар Россиядин Третьякован тIварунихъ гадай галереядин, Венадин "Альбертино" музейдин, Даниядин Адене шегьердин музейдин экспонатриз элкъвенва. Россиядин, АСШ-дин, Китайдин, Туьркиядин, Сербиядин, Польшадин, Австриядин, Кореядин, Индонезиядин ва маса уьквейрин кьилди ксарин коллекцийра Алияр Алимирзоеван шикилри кьетIен чка кьазва. Ам чи республикадин вичин эсерар виридалайни гзаф ише физвай художник я. Къедалди адан 1000-далай гзаф эсерар маса къачунва.
     Азербайжандин зурба сеняткаррикай тир Алияр Алимирзедин хва Алимирзоев КцIар райондин Кьилагь хуьре дидедиз хьана. Бакудин 229-мектеб акьалтIарна, А.Азимзадедин тIварунихъ галай училищеда кIелна. Ам 27 йиса аваз СССР-дин Художникрин Союздиз кьабулна. Москвада Жегьилрин ва Спортдин Меркезда кьиле фейи выставкадилай гуьгьуьниз адаз СССР-дин Художникрин Союзди 3 йисан стипендия тайинарнай.
     1996-йисуз адан кьилди выставкадин вахтунда Алияран яратмишунриз машгьур художник Расим Бабаева икI къимет ганай: "Алияра сенятда мумкин тир гьар са затI авунва, гила ада хъийидай кар амач".
     2006-йисуз Алияр Алимирзоеваз Азербайжандин Президентдин указдалди "Азербайжан Республикадин лайихлу художник" гьуьрметдин тIвар гана.
http://eliyar.net
     
          И текстар Седакъет Керимовадин "КцIар, кцIарвияр" ктабдай къачунва